Çin, tarih boyunca artan muhtaçlıklarını karşılamak için coğrafyasını tekrar şekillendirdi. Artık de, tahminen de şimdiye kadarki en büyük altyapı projesi olan Güney-Kuzey Su Transferi Projesi’ni hayata geçiriyor.
Bu tezli teşebbüs, dünyanın en büyük ülkelerinden birinde 2.700 mil boyunca her yıl milyarlarca metreküp suyu tekrar dağıtmayı amaçlıyor. Bu devasa projenin motivasyonlarını ve sonuçlarını anlamak için Interesting Engineering, ortalarında ABD Barış Enstitüsü Çin Kıdemli Uzmanı Carla Freeman ve ETH Zürih’ten global su tüketimi tesir uzmanı Profesör Stephan Pfister’in de bulunduğu uzmanlarla konuştu.
PROJENİN OLUŞUMU VE KAPSAMI
Çin, dünya nüfusunun %20’sine sahip olmasına karşın su kaynaklarının yalnızca altıda birine sahiptir.
Endüstriyel ve ziraî açıdan kıymetli kuzey bölgelerindeki kurak şartlar ile güneydeki seller ortasındaki eşitsizliğin farkına varan Mao Zedong tarafından suyun tekrar dağıtılması kavramı birinci defa 1952 yılında ortaya atılmıştır. Bu da argümanlı Güney-Kuzey Su Transferi Projesi’ne yol açtı.
2050 YILINDA TAMAMLANMASI BEKLENİYOR
2002 yılında başlatılan ve 2050 yılında tamamlanması planlanan bu proje, Çin’in en kapsamlı su kaynakları idaresi eforlarından biridir. Yangtze Irmağı üzerindeki Three Gorges Barajı üzere Çin’in süratle artan nüfusunun ve iktisadının muhtaçlıklarının karşılanmasına kıymetli ölçüde katkıda bulunan öteki değerli teşebbüslerle birlikte faaliyet göstermektedir.
Bununla birlikte, su zengini güneyi kurak kuzeye bağlayarak gelecek için su kaynaklarını teminat altına almak üzere tasarlanan transfer projesi, ölçeği ve kapsamı bakımından benzersizdir.
ÇİN’İN BÜYÜK PROJESİNİN KİLİT ROTALARI
Güney-Kuzey Su Transferi Projesi, Çin’in su kaynaklarını aktif bir halde yönetmek için her biri farklı coğrafik ve lojistik zorlukları ele alan üç ana ayaktan oluşmaktadır.
Çin’in kişi başına düşen su kaynakları global ortalamanın kıymetli ölçüde altındadır ve ülke genelinde istikrarsız dağılmıştır. Yangtze Irmağı Havzası sık sık sel baskınlarına maruz kalırken, kuzey bölgeleri ekonomik kalkınmayı engelleyen önemli su kıtlıklarıyla karşı karşıyadır.
Su kaynakları idaresinin ulusal refah için kritik kıymetinin farkında olan Çin hükümeti, 1949’dan sonra ülke çapında kapsamlı su müdafaa projeleri başlatmıştır. Bu uğraşların en kıymetli örneklerinden biri olan Güneyden Kuzeye Su Yönlendirme Projesi 1950’lerde tasarlanmış ve orta ve doğu güzergahlarının birinci etapları 2014’ün sonlarında faaliyete geçmiştir.
PROJE ÇİN’İN DÖRT BÜYÜK IRMAK HAVZASI BOYUNCA UZANIYOR
Üç güzergahlı olarak tasarlanan proje, Çin’in dört büyük ırmak havzası boyunca uzanıyor: Yangtze, Huaihe, Sarı ve Haihe. Doğu güzergahı, doğu Çin’in Jiangsu Eyaletindeki Yangzhou kentinden başlayarak eski kanallardan yararlanıyor ve suyu kaldırmak için 13 pompa istasyonu kullanıyor.
Öte yandan, orta güzergah, temel olarak orta Çin’in Hubei Eyaletinde bulunan Danjiangkou Rezervuarından Henan, Hebei, Pekin ve Tianjin üzere bölgelere su taşımak için yerçekimine dayanıyor. Rezervuar, Yangtze Irmağı’nın bir kolu olan Hanjiang Irmağı üzerinde yer almaktadır.
Su Kaynakları Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran, geçtiğimiz on yıl boyunca proje 76,7 milyar metreküpten fazla suyu ülkenin kuzey bölgelerine yönlendirdi ve 45 kentte 185 milyon şahsa yarar sağladı. Ayrıyeten, batı Hubei’de 55,16 milyar yuan (yaklaşık 7,67 milyar ABD doları) yatırımla yeni başlatılan bir proje, Üç Boğaz Rezervuarını Hanjiang Irmağı ile birleştirmeyi amaçlıyor. Bu projenin 2031 yılına kadar orta güzergahın yıllık su transfer kapasitesini mevcut 9.5 milyar metreküpten 11.5 milyar metreküpe çıkarması bekleniyor.